Je wordt als baby geboren en heb je dan ooit al kunnen dromen dat je later militair zal worden en als militair uitgezonden zal worden? Nee, ook als ouders weet je het niet, alleen wat je als moeder onbetwist op dat moment weet, is het kind zo gezond mogelijk opvoeden door als het huilt het kind op schoot te nemen en te wiegen totdat het in slaap valt.
Je groeit gezond op en in de leeftijd van 18 of veel later schrijf je je in als KNIL-militair en vecht je in Nederlands Indie om niet veel later vanwege politieke ontwikkelingen geacht dan wel gedwongen wordt om samen met jouw gezin of alleen, gescheiden van jouw familieleden uit hetzelfde dorp/streek, mee te gaan naar een land waar je nog nooit van jouw leven geweest bent en onderweg op het schip of sommigen zelfs hier pas aangekomen, word je ontslagen als militair en beland je niet veel later in barakkenkampen, die onder meer door de Duitsers werden gebruikt. Het was eigenlijk een tijdelijk verblijf. Een verblijf van waaruit ook kinderen zijn geboren en ik ben een van de kinderen die in kamp Nuis geboren is. Niet geboren in een warm land maar wel met liefde omarmd in een met kachel verwarmde omgeving die blijkbaar net zoveel warmte geeft als zijnde in Nederlands-Indie.
Naarmate je groter wordt, zie je uit het raam op het veldje voor je barak al de usi2 en bung2 - zo noemen we de wat oudere jeugd - aan het volleyballen of voetballen op een groot open terrein met een vlaggenmast waar eventueel ook de vaders met militaire kleding aan onder commando van iemand met een hogere rang marcheerden. Als kind vindt je dit prachtig; wat daar de bedoeling van is, dat weet je niet als kind. Je vindt het gewoonweg mooi want je weet niet beter.
Ook weet je niet dat je ouders eigenlijk van een ander land komen. Een gesprek hierover was er niet, men praat er niet over , alleen zie je de militaire koffers met rang en legernummer thuis klaar staan maar verder .......verder weet je het niet.
![]() |
| In Kamp Nuis. Derde van rechts zit Petrus Soumokil. |
Op kamp, naast wat ik eerder genoemd heb, zoals volleyballen en voetballen, deden we ook aan spoorzoeken, vliegeren en in de winter zijn we aan het schaatsen alsofwij het jaren al hebben gedaan. Het was zo smal in de sloten dat wij met onze Friese schaatsen iemand gewoon kunnen verwonden. Maar ook films kijken of thuis of bij de buren van Ivanhoe (een ridder), cowboyfilms zoals Bonanza en Rawhide tot aan Tarzan een mensaap slingerend van boom tot boom) geeft ons mogelijkheden om de scenes uit zo’n film proberen uit te voeren. Wat eigenlijk niet de bedoeling is. Tegenwoordig heb je TIK TOK. Je bent nog jong en toen was buitenspelen natuurlijk goed voor jouw ontwikkeling. Zo vroeg een buurjongen mij hoe ik in die boom kwam. Net als Tarzan natuurlijk was mijn antwoord en zo probeerde hij het ook uit vanaf het dak naar de boom, hij miste de tak. Wat ik toen alleen hoorde was: mama en daar viel hij.
Naast zo'n activiteit gingen we af en toe met boer Kim met paard en wagen. Zo kunnen we de slag te pakken krijgen om te kunnen mennen: VOT en Ho waren onze eerste kreten terwijl ondertussen achterin op de wagen een kameraad af en toe de net gerooide aardappels van de wagen gooide om ze op de terugweg op te rapen. Tot aan de grote weg mogen we mee en moeten we daarna afstappen. "Goed gedaan, jongens,"zei boer Kim, "en vergeet niet de aardappels mee te nemen." Lachend op de terugweg en eerst de boer bedankend, rapen we de aardappels op en gingen we naar Kampetten het moerasgebied achter het kamp en daar gingen de aardappels op vuur en hadden we gepofte aardappels. Hoe modern waren we toen al, geen rijst maar gepofte aardappels en integratie.
Integratie zien we al bij de wat oudere jeugd, want ze kwamen al met Nederlandse vriendinnen aan. Waren al deze gebeurtenissen (waarvan ik niet alles heb genoemd) een voorteken van permanent verblijf? Niet alleen voor onze ouders maar ook voor hun kinderen en kleinkinderen en wat nog zou komen?
In 1964 verhuisden we naar de Molukse wijk in Marum. Een gedeelte ging naar Hoogkerk en de Wijert en sommigen naar Drachten in verband met werkgelegenheid. Waarom naar plaatsen waar werkgelegenheid is of hadden onze ouders in al die jaren dat ze in het kamp woonden in het geheim al een ander bestaan voor ogen? Het zal altijd een geheim blijven en zijn. In ieder geval is het vandaag 15 augustus 2025 en zijn de meeste Molukse KNIL-militairen reeds overleden en zijn we hier nog als kinderen, kleinkinderen en voor sommigen achterkleinkinderen.
Het waarom wij hier zijn zal en moet doorverteld worden op scholen zodat het ook de geschiedenis in kan gaan en zal blijven als zijnde een onderdeel van Nederland. Niet alleen voor ons maar ook voor andere bevolkingsgroepen.
